Nintedanib

Nintedanib
Nazewnictwo
Inne nazwy i oznaczenia
farm.

łac. nintedanibum, nawy handlowe: Vargatef, Ofev

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C31H33N5O4

Masa molowa

539,62 g/mol

Wygląd

żółty proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

656247-17-5

PubChem

9809715

DrugBank

DB09079

SMILES
CN1CCN(CC1)CC(=O)N(C)C2=CC=C(C=C2)N/C(=C\3/C4=C(C=C(C=C4)C(=O)OC)NC3=O)/C5=CC=CC=C5
InChI
InChI=1S/C31H33N5O4/c1-34-15-17-36(18-16-34)20-27(37)35(2)24-12-10-23(11-13-24)32-29(21-7-5-4-6-8-21)28-25-14-9-22(31(39)40-3)19-26(25)33-30(28)38/h4-14,19,32H,15-18,20H2,1-3H3,(H,33,38)/b29-28-
InChIKey
XZXHXSATPCNXJR-ZIADKAODSA-N
Właściwości
Gęstość
1,3 g/cm³[3]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
0,0398 mg/ml[2]
Temperatura wrzenia

742,2 °C (760 mmHg)[3]

logP

3,29[2]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Boehringer Ingelheim [dostęp: 2015-10-21]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zagrożenie dla zdrowia
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H360, H373

Zwroty P

P201, P202, P260, P281, P308+P313, P405, P501

NFPA 704
Na podstawie podanej karty charakterystyki
1
1
0
 
Dawka śmiertelna

LD50 > 2,0 g/kg (szczur, doustnie)
LD50 > 2,0 g/kg (mysz, doustnie)[1]

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

L01EX09[4]

Stosowanie w ciąży

kategoria 1B

Farmakokinetyka
Procent wchłaniania

60%[5]

Biodostępność

4,7%[2]

Okres półtrwania

9,5 h[2]

Wiązanie z białkami
osocza i tkanek

97,8%[2]

Metabolizm

wątrobowy

Wydalanie

0,65% z moczem, 93,4% z kałem[2]

Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania

doustnie

Objętość dystrybucji

1050[2]

Multimedia w Wikimedia Commons

Nintedanib (łac. nintedanibum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy indoli podstawionych resztą kwasu karboksylowego mający w swojej strukturze pierścień piperazynowy oraz anilinowy.

Jeden z dwóch leków zarejestrowanych w leczeniu samoistnego włóknienia płuc, stosowany również jako lek w niedrobnokomórkowym raku płuca.

Jest inhibitorem kinazy białkowej z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej o potrójnym mechanizmie działania, blokującym aktywność kinaz receptorów czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGFR 1-3), receptorów płytkopochodnego czynnika wzrostu (PDGFR α i ß) i receptorów czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR 1-3).

Występowanie

Nintedanib jest syntetycznym związkiem chemicznym i nie występuje naturalnie[6].

Historia

Nintedanib został stworzony przez Boehringer Ingelheim w 1998[6]. Został zarejestrowany 15 października 2014 w leczeniu samoistnego zwłóknienia płuc Stanach Zjednoczonych (jednocześnie z pirfenidonem)[7], natomiast w Unii Europejskiej 27 listopada 2014 w leczeniu raka płuc[8], a 19 stycznia 2015 w leczeniu samoistnego zwłóknienia płuc[9].

Kluczowe badania kliniczne

Kluczowe badania kliniczne z zastosowaniem nintedanibu[6]:

Akronim
badania
Nazwa
badania
Czas
obserwacji
Wskazania Miejsce
publikacji
Liczba
przebadanych
pacjentów
Wyniki badania
LUME-Lung 1 Multicentre, Randomised, Double-blind, Phase III Trial to Investigate the Efficacy and Safety of Oral BIBF 1120 Plus Standard Docetaxel Therapy Compared to Placebo Plus Standard Docetaxel Therapy in Patients With Stage IIIB/IV or Recurrent Non Small Cell Lung Cancer After Failure of First Line Chemotherapy
  • niedrobnokomórkowy rak płuca
  • stadium IIIB/IV
  • progresja po chemioterapii pierwszego rzutu
The Lancet Oncology[10] 1314
  • wyższa liczba obiektywnych odpowiedzi (ORR)
  • 0,7 miesiąca dłuższe przeżycie wolne od progresji (PFS)
  • 1 miesiąc dłuższe przeżycie całkowite (OS)
LUME-Lung 2 Multicenter, Randomized, Double-blind, Phase III Trial to Investigate the Efficacy and Safety of Oral BIBF 1120 Plus Standard Pemetrexed Therapy Compared to Placebo Plus Standard Pemetrexed Therapy in Patients With Stage IIIB/IV or Recurrent Non Small Cell Lung Cancer After Failure of First Line Chemotherapy
  • gruczolakorak płuca
  • stadium IIIB/IV
  • progresja po chemioterapii pierwszego rzutu
Journal of Clinical Oncology[11] 713
  • porównywalna liczba obiektywnych odpowiedzi (ORR)
  • 0,8 miesiąca dłuższe przeżycie wolne od progresji (PFS)
  • porównywalne przeżycie całkowite (OS)
INPULSIS-1 A 52 Weeks, Double Blind, Randomized, Placebo-controlled Trial Evaluating the Effect of Oral BIBF 1120, 150 mg Twice Daily, on Annual Forced Vital Capacity Decline, in Patients With Idiopathic Pulmonary Fibrosis (IPF) 1 rok
  • samoistne włóknienie płuc
  • FVC > 50% wartości należnej
  • DLCO 30–79% wartości należnej
The New England Journal of Medicine[12] 515
  • 125,3 ml mniejszy roczny spadek FVC
  • brak zmniejszenia czasu do pierwszego zaostrzenia
  • brak zmniejszenia śmiertelności
  • brak poprawy w Kwestionariuszu Szpitala św. Jerzego (SGRQ)
INPULSIS-2 A 52 Weeks, Double Blind, Randomized, Placebo-controlled Trial Evaluating the Effect of Oral BIBF 1120, 150 mg Twice Daily, on Annual Forced Vital Capacity Decline, in Patients With Idiopathic Pulmonary Fibrosis (IPF) 1 rok
  • samoistne włóknienie płuc
  • FVC > 50% wartości należnej
  • DLCO 30–79% wartości należnej
The New England Journal of Medicine[12] 552
  • 93,7 ml mniejszy roczny spadek FVC
  • brak zmniejszenia czasu do pierwszego zaostrzenia
  • brak zmniejszenia śmiertelności
  • 1,43 pkt poprawa w Kwestionariuszu Szpitala św. Jerzego (SGRQ)

Mechanizm działania

Nintedanib jest inhibitorem kinazy białkowej z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej o potrójnym mechanizmie działania, blokującym aktywność kinaz receptorów czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGFR 1-3), receptorów płytkopochodnego czynnika wzrostu (PDGFR α i ß) oraz receptorów czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR 1-3)[13].

Zastosowania

Wskazania

Samoistne włóknienie płuc

  • Leczenie samoistnego włóknienia płuc u dorosłych[14].

Niedrobnokomórkowy rak płuca

Interakcje

Nintedanib jest substratem dla glikoproteiny P i jego stosowanie z jej silnymi inhibitorami może zwiększyć ekspozycję na nintedanib, natomiast stosowanie z jej silnymi induktorami mogą zmniejszać ekspozycję na nintedanib. Zahamowanie VEGFR może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem krwawień i stosowanie leki przeciwkrzepliwych powinny być starannie monitorowane.

Leki, których stosowanie jednocześnie z nintedanibem, może prowadzić do niekorzystnych interakcji lekowych[16]: abirateron, acenokumarol, amiodaron, apiksaban, ardeparyna, argatroban, biwalirudyna, certoparyna, cyklosporyna, dabigatran, dalteparyna, danaparoid, desirudyna, diltiazem, dronedaron, drotrekogina alfa, dziurawiec zwyczajny, enoksaparyna, erytromycyna, etrawiryna, fenindion, fenprokumon, fenytoina, fondaparynuks, fosfenytoina, heparyna, itrakonazol, iwakaftor, karbamazepina, ketokonazol, klarytromycyna, kobicystat, koniwaptan, lepirudyna, lomitapid, nadroparyna, nilotynib, parnaparyna, primidon, ranolazyna, rewiparyna, rivaroksaban, ryfampicyna, symeprewir, telaprewir, tikagrelor, tinzaparyna, werapamil, warfaryna.

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Istnieją następujące przeciwwskazania stosowania leku oraz sytuacje, gdy zaleca się zachowanie ostrożności[14][15]:

  • znana nadwrażliwość na nintedanib lub którykolwiek ze składników pomocniczych
  • znana nadwrażliwość na orzechy ziemne
  • znana nadwrażliwość na soję
  • ciąża i okres karmienia piersią
  • okres 4 tygodni po zabiegu operacyjnym w obrębie jamy brzusznej
  • umiarkowane lub ciężkie zaburzenia czynności wątroby

Działania niepożądane

Działania niepożądane stwierdzone podczas badań klinicznych[14][15]:

Definicje częstości występowania zdarzeń niepożądanych
bardzo często ≤1/10
często ≥1/100 – <1/10
niezbyt często ≥1/1000 – <1/100
rzadko ≥1/10 000 – <1/1000
bardzo rzadko <1/10 000
Zaobserwowane działania niepożądane
Układ Działanie
niepożądane
Częstość
występowania
Zakażenia i zarażenia posocznica częste
ropnie
gorączka neutropeniczna
Krew i układ limfatyczny neutropenia bardzo częste
Metabolizm i odżywianie utrata apetytu bardzo częste
zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej
odwodnienie częste
Układ nerwowy neuropatia bardzo częste
Układ naczyniowy krwawienie bardzo częste
żylna choroba zakrzepowo-zatorowa częste
nadciśnienie tętnicze
Układ pokarmowy bóle brzucha bardzo częste
nudności
wymioty
biegunka
perforacja przewodu pokarmowego niezbyt częste
Wątroba i drogi żółciowe zwiększenie aktywności AlAT bardzo częste
zwiększenie aktywności AspAT
zwiększenie aktywności fosfatazy alkalicznej
hiperbilirubinemia częste
Skóra i tkanka podskórna zapalenie błon śluzowych bardzo częste
wysypka

Dawkowanie

Dawkowanie w różnych sytuacjach klinicznych przedstawia się następująco[14][15]:

Osoby dorosłe

Wskazanie Dawkowanie
samoistne włóknienie płuc
  • 150 mg co 12 godzin
  • 100 mg co 12 godzin w przypadku nietolerancji wyższej dawki
niedrobnokomórkowy rak płuca
  • 200 mg co 12 godzin, w dniach 2–21, standardowego 21-dniowego cyklu leczenia docetakselem

Pacjenci w podeszłym wieku

Nie ma konieczności dostosowywania dawki leku.

Dzieci i młodzież

Nintedanibu nie należy stosować u dzieci w wieku do 18 lat, ponieważ nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego.

Zaburzenia czynności nerek

Nie ma konieczności dostosowywania dawki nintedanibu u pacjentów z niewielką i umiarkowaną niewydolnością nerek:

Klirens kreatyniny Dawkowanie
30–80 ml/min

dawka bez zmian

<30 ml/min

nie stosować

Zaburzenia czynności wątroby

Skala Childa-Pugha Dawkowanie
A

dawka bez zmian

B

nie stosować

C

nie stosować

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Nintedanib wywiera niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn[14][15].

Ciąża i okres karmienia piersią

Ciąża

Nintedanib jest przeciwwskazany w ciąży ze względu na możliwość uszkodzenia płodu. W przypadku zajścia w ciążę podczas leczenia nintedanibem należy rozważyć przerwanie leczenia[14][15].

Okres karmienia piersią

Nie ma danych dotyczących przenikania nintedanibu i jego matabolitów do mleka ludzkiego, jednakże wobec wykazania w badaniach przedklinicznych przenikania do mleka zwierząt laboratoryjnych, podczas karmienia piersią należy przerwać leczenie nintedanibem[14][15].

Sposób zażywania

Nintedanib jest podawany dwa razy na dobę, w odstępach około dwunastogodzinnych, doustnie, razem z posiłkiem. Kapsułki należy połykać w całości (nie wolno ich żuć lub kruszyć), popijając wodą[14][15].

Przedawkowanie

Brakuje specyficznych danych dotyczących postępowania w przedawkowaniu nintedanibu. W opisanych dwóch przypadkach przedawkowania nintedanibu maksymalna przyjęta dawka wynosiła 600 mg dwa razy na dobę przez maksymalnie 8 dni i żaden z pacjentów nie doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu[14][15].

Przypisy

  1. a b Karta charakterystyki leku Ofev. Boehringer-Ingelheim Pharmaceuticals, 2015-03-06. [dostęp 2015-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  2. a b c d e f g Nintedanib, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB09079  (ang.).
  3. a b BIBF1120 (CAS 656247-17-5). Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2015-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-18)]. (ang.).
  4. Overview of new ATC.. WHO International Working Group for Drug Statistics Methodology, 2015-04-29. [dostęp 2015-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-26)]. (ang.).
  5. CID 9809715, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 9809715  (ang.).
  6. a b c Gerald J.G.J. Roth Gerald J.G.J. i inni, Nintedanib: From Discovery to the Clinic, „Journal of Medicinal Chemistry”, 58 (3), 2015, s. 1053–1063, DOI: 10.1021/jm501562a, PMID: 25474320  (ang.).
  7. FDA approves Ofev to treat idiopathic pulmonary fibrosis. FDA News Release, 2014-10-15. [dostęp 2015-10-29]. (ang.).
  8. Vargatef® (nintedanib*) approved in the EU for lung cancer patients with advanced adenocarcinoma after first-line chemotherapy. Boehringer Ingelheim, 2014-11-27. [dostęp 2015-10-29]. (ang.).
  9. OFEV® (nintedanib*) approved in the EU for the treatment of IPF. Boehringer Ingelheim, 2015-01-19. [dostęp 2015-10-29]. (ang.).
  10. M. Reck, R. Kaiser, A. Mellemgaard, J.Y. Douillard i inni. Docetaxel plus nintedanib versus docetaxel plus placebo in patients with previously treated non-small-cell lung cancer (LUME-Lung 1): a phase 3, double-blind, randomised controlled trial. „Lancet Oncol”. 15 (2), s. 143–155, 2014. DOI: 10.1016/S1470-2045(13)70586-2. PMID: 24411639. 
  11. Nasser H.N.H. Hanna Nasser H.N.H. i inni, Lume-lung 2: A multicenter, randomized, double-blind, phase III study of nintedanib plus pemetrexed versus placebo plus pemetrexed in patients with advanced nonsquamous non-small cell lung cancer (NSCLC) after failure of first-line chemotherapy., „Journal of Clinical Oncology”, 31 (suppl abstr 8034), 2013 [zarchiwizowane z adresu 2015-10-29]  (ang.).
  12. a b L. Richeldi, R.M. du Bois, G. Raghu, A. Azuma i inni. Efficacy and safety of nintedanib in idiopathic pulmonary fibrosis. „N Engl J Med”. 370 (22), s. 2071–2082, maj 2014. DOI: 10.1056/NEJMoa1402584. PMID: 24836310. 
  13. P. Stopfer, K. Rathgen, D. Bischoff, S. Lüdtke i inni. Pharmacokinetics and metabolism of BIBF 1120 after oral dosing to healthy male volunteers. „Xenobiotica”. 41 (4), s. 297–311, 2011. DOI: 10.3109/00498254.2010.545452. PMID: 21204634. 
  14. a b c d e f g h i Boehringer-Ingelheim Pharmaceuticals: Charakterystyka produktu lecznicznego Ofev. Europejska Agencja Leków. [dostęp 2015-10-21].
  15. a b c d e f g h i Boehringer-Ingelheim Pharmaceuticals: Charakterystyka produktu lecznicznego Vargatef. Europejska Agencja Leków. [dostęp 2015-10-21].
  16. Drugs and Supplements Nintedanib (Oral Route). Mayo Clinic, 2015-04-01. [dostęp 2015-10-29].

Linki zewnętrzne

  • Aktualne badania kliniczne nintedanibu. ClinicalTrials.gov. (ang.).
  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
L01A – Leki alkilujące
L01AA – Analogi iperytu azotowego
L01AB – Estry kwasu sulfonowego
L01AC – Iminy etylenowe
L01AD – Pochodne nitrozomocznika
L01AG – Epitlenki
  • etoglucid
L01AX – Inne
L01B – Antymetabolity
L01BA – Analogi kwasu foliowego
L01BB – Analogi puryn
L01BC – Analogi pirymidyn
L01C – Alkaloidy roślinne i inne
związki pochodzenia naturalnego
L01CA – Alkaloidy Vinca i ich analogi
L01CB – Pochodne podofilotoksyny
L01CC – Pochodne kolchicyny
  • demekolcyna
L01CD – Taksany
L01CE – Inhibitory topoizomerazy 1
L01CX – Inne
L01D – Antybiotyki cytotoksyczne i
związki pochodne
L01DA – Aktynomycyny
L01DB – Antracykliny i
związki pochodne
L01DC – Inne
L01E – Inhibitory kinazy białkowej
L01EA – Inhibitory kinazy
tyrozynowej BCR-Abl
L01EB – Inhibitory kinazy
tyrozynowej receptora nabłonkowego
czynnika wzrostu (EGFR)
L01EC – Inhibitory kinazy
seroninowo-treoninowej B-Raf (BRAF)
L01ED – Inhibitory kinazy
chłoniaka anaplastycznego (ALK)
  • kryzotynib
  • cerytynib
  • alektynib
  • brygatynib
  • lorlatynib
L01EE – Inhibitory kinazy
aktywowanej mitogenami (MEK)
  • trametynib
  • kobimetynib
  • binimetynib
  • solumetynib
L01EF – Inhibitory kinaz
cyklino-zależnych (CDK)
L01EG – Inhibitory kinazy mTOR
L01EH – Inhibitory kinazy
receptora ludzkiego czynnika
wzrostu naskórka 2 (HER2)
L01EJ – Inhibitory kinazy
janusowej (JAK)
  • ruksolitynib
  • fedratynib
  • pakrytynib
  • momelotynib
L01EK – Inhibitory kinazy
receptora czynnika wzrostu
śródbłonka naczyniowego (VEGFR)
L01EL – Inhibitory kinazy
tyrozynowej Brutona (BTK)
  • ibrutynib
  • acalabrutynib
  • zanubrutynib
  • orelabrutynib
  • pirtobrutynib
L01EM – Inhibitory kinazy
3-fosfatydyloinozytolu (Pi3K)
  • idelalizyb
  • kopanlisyb
  • alpelisyb
  • duwelisyb
  • parsaklisyb
L01EN – Inhibitory kinazy tyrozynowej
receptora czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR)
  • erdafitynib
  • pemigatynib
  • infigratynib
  • futibatynib
L01EX – Inne inhibitory
kinazy proteinowej
  • sunitynib
  • sorafenib
  • pazopanib
  • wandetanib
  • regorafenib
  • masytynib
  • kabozantynib
  • lenwatynib
  • nintedanib
  • midostauryna
  • kwizartynib
  • larotrektynib
  • gilterytynib
  • entrektynib
  • peksydartynib
  • erdafitynib
  • kapmatynib
  • awaprytynib
  • ripretynib
  • tepotynib
  • selperkatynib
  • pralsetynib
  • surufatynib
  • umbralisib
  • sitwatynib
  • kapiwasertyb
L01F – Przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
L01FA – Inhibitory CD20
L01FB – Inhibitory CD22
  • inotuzumab ozogamycyny
  • moksetumomab pasudotoksu
L01FC – Inhibitory CD38
  • daratumumab
  • izatuksymab
L01FD – Inhibitory HER2
  • trastuzumab
  • pertuzumab
  • trastuzumab emtanzyny
  • trastuzumab mafodotyny
  • trastuzumab duokarmazyny
  • margetuksimab
L01FE – Inhibitory EGFR
L01FF – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FG – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FX – Inne przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
  • edrekolomab
  • gemtuzumab ozogamycyny
  • katumaksomab
  • ipilimumab
  • brentuksymab wedotyny
  • dinutuksymab beta
  • blinatumomab
  • elotuzumab
  • mogamulizumab
  • olaratumab
  • bermekimab
  • tafasitamab
  • enfortumab wedotyny
  • polatuzumab wedotyny
  • belantamab mafodotyny
  • oportuzumab monatoksu
  • sacytuzumab gowitekanu
  • amiwantamab
  • sabatolimab
  • tremelimumab
  • naksitamab
  • lonkastuksymab tezyryny
  • tisotumab wedotin
  • teklistamab
  • mosunetuzumab
  • mirwetuksymab sorawtanzyny
  • epkorytamab
  • glofitamab
  • talkwetamab
L01FY – Połączenia przeciwciał monoklonalnych
oraz przeciwciał
skoniugowanych z cytostatykami
L01X – Pozostałe
leki przeciwnowotworowe
L01XA – Związki platyny
L01XB – Metylohydrazyny
L01XD – Środki stosowane w
terapii fotodynamicznej
L01XF – Retinoidy stosowane w
terapii przeciwnowotworowej
L01XG – Inhibitory proteasomu
L01XH – Inhibitory deacetylaz
histonów (HDAC)
L01XJ – Inhibitory szlaku Hedgehog
  • wismodegib
  • sonidegib
  • glasdegib
L01XK – Inhibitory polimeraz
poli-ADP-rybozy (PARP)
L01XL – Przeciwnowotworowa terapia
komórkowa lub genowa
  • sitimagene ceradenovec
  • talimogen laherparepwek
  • aksykabtagen cyloleucel
  • tisagenlecleucel
  • ciltakabtagen autoleucel
  • breksukabtagen autoleucel
  • idekabtagen wikleucel
  • lizokabtagen maraleucel
  • tabelekleucel
  • nadofaragen firadenowek
  • lifileucel
L01XX – Inne
L01XY – Połączenia leków
przeciwnowotworowych

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.