Zincir kuralı

Kalkülüs
Kalkülüs
Türev
İntegral

İntegral Alma Yöntemleri:

  • Kısmi İntegrasyon
  • değişken değiştirme
Çok değişkenli
  • g
  • t
  • d

Zincir kuralı bir değişkene bağlı bir fonksiyonun değişkeninin başka bir değişkene bağlı olması durumunda türevinin:

d f d x = d f d u d u d x {\displaystyle {\frac {df}{dx}}={\frac {df}{du}}\cdot {\frac {du}{dx}}} şeklinde yazılabilmesidir [ u = u ( x ) {\displaystyle u=u(x)} ]. Diğer gösterimleri ise

( f g ) ( x ) = f ( g ( x ) ) g ( x ) , {\displaystyle (f\circ g)'(x)=f'(g(x))g'(x),\,} ve

d f d x = d d x f ( g ( x ) ) = f ( g ( x ) ) g ( x ) . {\displaystyle {\frac {df}{dx}}={\frac {d}{dx}}f(g(x))=f'(g(x))g'(x).} şeklindedir.

Örnekler

Örnek A

f ( x ) = sin ( x 3 ) {\displaystyle f(x)=\sin(x^{3})} ifadesi f ( x ) = h ( g ( x ) ) {\displaystyle f(x)=h(g(x))} olarak yazılabilir. Burada h ( x ) = sin ( x ) {\displaystyle h(x)=\sin(x)} ve g ( x ) = x 3 {\displaystyle g(x)=x^{3}} olarak tanımlıdır. Zincir kuralı uygulanırsa f fonksiyonunun türevi:

d f d x = d d x h ( g ( x ) ) = h ( g ( x ) ) g ( x ) {\displaystyle {\frac {df}{dx}}={\frac {d}{dx}}h(g(x))=h'(g(x))g'(x)} olarak yazılabilir. Türevler yerine koyulursa

d f d x = cos ( x 3 ) 3 x 2 {\displaystyle {\frac {df}{dx}}=\cos(x^{3})\cdot 3x^{2}} sonucu bulunur.

Örnek B

f ( u ) = ln ( u ) {\displaystyle f(u)=\ln(u)} ve u = sin ( x ) {\displaystyle u=\sin(x)} olarak verilsin. f fonksiyonunun x' e göre değişimi zincir kuralı ile

d f d x = d f d u d u d x = 1 u d u d x = cos ( x ) sin ( x ) = cot ( x ) {\displaystyle {\frac {df}{dx}}={\frac {df}{du}}\cdot {\frac {du}{dx}}={\frac {1}{u}}{\frac {du}{dx}}={\frac {\cos(x)}{\sin(x)}}=\cot(x)} olarak bulunur.