Theopetra Mağarası
Theopetra Mağarası, Yunanistan'ın Teselya ilinde, Kalabaka'nın 3 kilometre (2 mi) güneyinde, bir kireçtaşı kaya oluşumunun kuzey-doğu tarafında yer alan bir mağaradır.[1] Orta ve Üst Paleolitik, Mezolitik, Neolitik ve ötesindeki tüm dönemlere atfedilen insan kalıntıları ve Pleistosen ile Holosen arasında köprü oluşturması nedeniyle giderek daha önemli hale gelmiştir.[2]
Açıklama
Kireç taşı kayanın oluşumu Üst Kretase dönemine, günümüzden 135 – 65 milyon yıl öncesine tarihlenmektedir.[3][4] Paleolitik Teselya'nın tarihine ışık tutması amaçlanan kazılar 1987 yılında Ν.Kyparissi-Apostolika başkanlığında başlamıştır. Radyokarbon tarihlendirmesi sonuçlarına göre mağarada günümüzden en az 50.000 bin yıl önce insan yerleşiminin bulunduğu ortaya konulmuştur.[2]
Mağaranın çeşitli özellikleri insanların mağarada yerleştiğini göstermektedir.[5][6]
Theopetra Mağarası, Orta ve Üst Paleolitik'in yanı sıra Mezolitik ve Neolitik kültürel kalıntıları içermektedir ve Yunanistan'daki en uzun arkeolojik alanlardan birine ev sahipliği yapmaktadır.[7][8][9] Araştırma sonuçları, tortul özelliklere ve botanik kalıntılara dayanan önemli paleoçevresel verileri ortaya çıkarmıştır.[10]
Arkeogenetik
2016 yılında araştırmacılar, Theopetra Mağarası'na gömülü iki kişinin kaval kemiğinden başarılı bir şekilde DNA örnekleri çıkardılar. Her iki birey de Mezolitik gömü şartlarında bulundu ve ayrı ayrı MÖ 7288 – 6771 ve MÖ 7605 – 7529 tarihlerine tarihlendirildiler. Her iki bireyin de mtDNA Haplogroup K1c'ye ait olduğu bulundu.[11]
Kaynakça
- ^ Karkanas, Panagiotis; White, Dustin; Lane, Christine S.; Stringer, Chris; Davies, William; Cullen, Victoria L.; Smith, Victoria C.; Ntinou, Maria; Tsartsidou, Georgia; Kyparissi-Apostolika, Nina (June 2015). "Tephra correlations and climatic events between the MIS6/5 transition and the beginning of MIS3 in Theopetra Cave, central Greece". Quaternary Science Reviews. 118: 170–181. Bibcode:2015QSRv..118..170K. doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027.
- ^ a b Yorgos Facorellis; Nina Kyparissi-Apostolika; Yannis Maniatis (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon evidence for 50,000 years of human presence". Radiocarbon. 43 (2B): 1029–1048. doi:10.1017/s0033822200041692
. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2017.
"alternate copy" (PDF). Facorellis et alii. (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka". Radiocarbon, 43 (2B), 1029–1048. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. - ^ Ardaens, E. (1978). Geologie de la chaine du Vardussia, comparaison avec le massif du Koziakas (Grèce Continentale) (Fransızca). Lille, France: Th è se 3 è me cycle.
- ^ Karkanas, P. (1999). Lithostratigraphy and micromorphology of Theopetra cave deposits, Thessaly, Greece: Some preliminary results. 3. Athens, Greece: Studies of the British School at Athens. ss. 240–251.
- ^ Facorellis, Yorgos; Kyparissi-Apostolika, Nina; Maniatis, Yannis (2001). "The Cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon Evidence for 50,000 Years of Human Presence". Radiocarbon. 43 (2B): 1029-1048. doi:10.1017/S0033822200041692. 23 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ "The Theopetra Cave in Thessaly: A 130,000 year old prehistory (Part 1)". 5 Ekim 2015. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ Kyparissi-Apostolika N. (1998). "The Significance of Theopetra Cave for Greek Prehistory". Préhistoire d' Anatolie Genèse de Deux Mondes. ss. 241–252.
- ^ Kyparissi-Apostolika N. (1999). "The Palaeolithic deposits of Theopetra Cave in Thessaly (Greece)". The Palaeolithic Archaeology of Greece and Adjacent Areas. ss. 232–239.
- ^ Panagopoulou E. (1999). "The Theopetra middle palaeolithic assemblages: Their relevance to the middle palaeolithic of Greece and adjacent areas". Proceedings of the 1st International Conference on the Palaeolithic of Greece and Adjacent Areas (ICOPAG). Athens, Greece: British School at Athens: 252–265.
- ^ Tsartsidou, Georgia; Karkanas, Panagiotis; Marshall, Gilbert; Kyparissi-Apostolika, Nina (13 Mart 2014). "Palaeoenvironmental Reconstruction and Flora Exploitation at the Palaeolithic Cave of Theopetra, Central Greece: The evidence from phytolith analysis" (PDF). Archaeological and Anthropological Sciences. 7 (2): 169–185. doi:10.1007/s12520-014-0183-6.
- ^ Hofmanová, Zuzana; Kreutzer, Susanne; Hellenthal, Garrett; Sell, Christian; Diekmann, Yoan; Díez-del-Molino, David; van Dorp, Lucy; López, Saioa; Kousathanas, Athanasios; Link, Vivian; Kirsanow, Karola; Cassidy, Lara M.; Martiniano, Rui; Strobel, Melanie; Scheu, Amelie; Kotsakis, Kostas; Halstead, Paul; Triantaphyllou, Sevi; Kyparissi-Apostolika, Nina; Urem-Kotsou, Dushka; Ziota, Christina; Adaktylou, Fotini; Gopalan, Shyamalika; Bobo, Dean M.; Winkelbach, Laura; Blöcher, Jens; Unterländer, Martina; Leuenberger, Christoph; Çilingiroğlu, Çiler; Horejs, Barbara; Gerritsen, Fokke; Shennan, Stephen J.; Bradley, Daniel G.; Currat, Mathias; Veeramah, Krishna R.; Wegmann, Daniel; Thomas, Mark G.; Papageorgopoulou, Christina; Burger, Joachim (2016). "Early farmers from across Europe directly descended from Neolithic Aegeans". Proceedings of the National Academy of Sciences. 113 (25): 6886-6891. doi:10.1073/pnas.1523951113 . ISSN 0027-8424. PMC 4922144 $2. PMID 27274049.
