Roszelia
 Rochelia disperma | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | roszelia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Rochelia H. G. L. Reichenbach Flora 7: 243. 28 Apr 1824[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| R. saccharata H.G.L. Reichenbach = R. disperma (L. f.) Wettstein[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Homonimy | |||
| Rochelia Roem. & Schult. = Lappula | |||
| |||
| |||
Roszelia[5] (Rochelia Rchb.) – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje 22 gatunki[6]. Występują one głównie w południowo-zachodniej i środkowej Azji obejmując jednak także niemal całą Europę i północno-zachodnią Afrykę[6]. W Europie w zależności od ujęcia rośnie albo jeden gatunek – roszelia dwunasienna R. disperma[7][5], albo też wyodrębniana Rochelia retorta[6]. Blisko południowo-wschodnich granic Polski stanowiska ma R. retorta[5], który to gatunek, mimo szerokiego rozprzestrzenienia w Europie[6], w Polsce dotąd nie został odkryty[8].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny jednoroczne[9][5] i byliny[7], szczeciniasto lub miękko owłosione[9].
- Kwiaty
- Zebrane w szczytowe, luźne, rozgałęzione kwiatostany. Działek kielicha 5, głęboko rozciętych, powiększających się w czasie owocowania[9]. Płatki korony drobne[5], niebieskie lub białe, zrośnięte w walcowatą rurkę, poza którą tworzą szeroką, rozpostartą koronę z zaokrąglonych łatek. W gardzieli korony obecne są lub nie osklepki. Pręcików 5, krótkich, niewystających z rurki korony[9][5]. Zalążnia górna, dwukomorowa[7][5], z pojedynczą, cienką szyjką słupka zakończoną główkowatym znamieniem[9].
- Owoce
- Rozłupnie rozpadające się na dwie, pokryte kolcami rozłupki[7][5] lub rzadziej nagie[9][5].
Systematyka
Rodzaj należy do podplemienia Eritrichiinae, plemienia Rochelieae w podrodzinie Cynoglossoideae w obrębie rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae[4].
- Wykaz gatunków[6]
- Rochelia bungei Trautv.
- Rochelia campanulata Popov & Zakirov
- Rochelia cancellata Boiss. & Balansa
- Rochelia cardiosepala Bunge
- Rochelia chitralensis Y.J.Nasir
- Rochelia claviculata Popov & Zakirov
- Rochelia disperma (L.f.) K.Koch – roszelia dwunasienna[5]
- Rochelia drobovii (Popov) Khoshsokhan & Kaz.Osaloo
- Rochelia jackabaghii (Lipsky) Pavlov
- Rochelia laxa I.M.Johnst.
- Rochelia leiocarpa Ledeb.
- Rochelia leiosperma (Popov) Golosk.
- Rochelia mirheydari Riedl & Esfand.
- Rochelia pamirica Dengub.
- Rochelia peduncularis Boiss.
- Rochelia persica Bunge ex Boiss.
- Rochelia pygmaea Rech.f. & Riedl
- Rochelia rectipes Stocks
- Rochelia retorta (Pall.) Lipsky
- Rochelia retrosepala Khat.
- Rochelia sessiliflora (Boiss.) Khoshsokhan & Kaz.Osaloo
- Rochelia stylaris Boiss.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-01] (ang.).
- ↑ a b Rochelia. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].
- ↑ a b Genus: Rochelia Rchb.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-01-01].
- ↑ a b c d e f g h i j Elżbieta Pancer-Kotejowa: Rochelia Rchb., Roszelia. W: Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom X. Warszawa, Kraków: PAN, PWN, 1963, s. 216-217.
- ↑ a b c d e Rochelia Rchb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-25].
- ↑ a b c d T.G. Tutin, V.H. Heywood i in.: Flora Europaea Vol. 3. Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press, 1981, s. 110.
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b c d e f Yasin J. Nasir: Rochelia Reichenb. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-01].
