Kłobuczka

Kłobuczka

Kłobuczka pospolita
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	kłobuczka
Nazwa systematyczna
Torilis Adans. Fam. Pl. 2: 99 (1763)[3]
Synonimy
Daucalis Pomel Lappularia Pomel Lorinsera Opiz Ozotrix Raf. Pullipes Raf.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Kłobuczka (Torilis Adans.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 14 gatunków^[3]. Rośliny te występują w niemal całej Europie, w Azji (z wyjątkiem jej południowej i północnej części) oraz w północnej, wschodniej i południowej Afryce. Na kontynentach amerykańskich i w Nowej Zelandii rosną jako rośliny zawleczone^[3]. W Polsce pospolicie rośnie kłobuczka pospolita T. japonica, zawlekane przejściowo (efemerofity) bywają kłobuczka polna T. arvensis i kłobuczka kolankowata T. nodosa^[4].

Morfologia

Pokrój

Rośliny zielne, w większości jednoroczne, rzadziej wieloletnie. Łodygi owłosione, szorstko lub przylegająco^[5][6], żebrowane i zwykle rozgałęziające się^[6].

Liście

Skrętoległe, wyrastają na całej długości łodygi^[6]. Blaszki 2- i 3-krotnie pierzastozłożone^[5].

Kwiaty

Zebrane w baldachy złożone, w których poszczególne baldaszki (jest ich od 2 do 12) są luźno rozmieszczone lub skupione w główkowaty baldach złożony. Kwiatostany powstają na szczycie pędów lub w węzłach^[6]. Pokrywy są nieliczne lub brak ich zupełnie, pokrywki występują w liczbie od 2 do 8, są równowąskie, czasem szydlaste. Kielich z drobnymi, ale widocznymi ząbkami działek, trójkątnymi lub lancetowatymi. Płatki korony białe lub czerwonawe, jajowate lub sercowate, wycięte na końcu i tu z łatką zagiętą do wnętrza^[6][5]. W kwiatach brzeżnych płatki są zwykle nieco większe od tych znajdujących się wewnątrz baldachów i skierowanych do jego wnętrza^[5]. Stylopodium grube, stożkowate, z krótkimi szyjkami słupków^[6].

Owoce

Rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki. Rozłupki są bocznie spłaszczone^[6], mają grzbiety wypukłe, a spodem są bruzdowane. Żebra są niewyraźne z rzędami szczecinek i kolczastych albo brodawkowatych wyrostków^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj należy do podplemienia Torilidinae, plemienia Scandiceae z podrodziny Apioideae Seemann, rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.) z rzędu selerowców^[2][7].

Wykaz gatunków^[3]

• Torilis africana Spreng.
• Torilis arvensis (Huds.) Link – kłobuczka polna^[4]
• Torilis chrysocarpa Boiss. & C.I.Blanche
• Torilis elongata (Hoffmanns. & Link) Samp.
• Torilis gaillardotii (Boiss.) Drude
• Torilis japonica (Houtt.) DC. – kłobuczka pospolita^[4]
• Torilis leptocarpa (Hochst.) C.C.Towns.
• Torilis leptophylla (L.) Rchb.f.
• Torilis nodosa (L.) Gaertn. – kłobuczka kolankowata^[4]
• Torilis scabra (Thunb.) DC.
• Torilis stocksiana (Boiss.) Drude
• Torilis tenella (Delile) Rchb.f.
• Torilis triradiata Boiss. & Heldr.
• Torilis ucranica Spreng. – kłobuczka ukraińska^[5]

Przypisy