Celadon

Naczynie celadanowe z wytwórni Longquan z czasów Południowej dynastii Song. XIII w. Muzeum Guimet w Paryżu

Celadon, seladon (chiń. upr. 青瓷; chiń. trad. 青瓷; pinyin qīngcí) – typ ceramiki chińskiej, charakteryzujący się grubymi ściankami i szarawym szkliwem o barwie zielonkawej z całą gamą odcieni aż do oliwkowych i szarawych. Ceramika ta produkowana była w wytwórni Longquan w prowincji Zhejiang od IX wieku, później również w Korei. Wśród wyrobów najczęściej znajdowały się czarki i naczynia z wykonaną podszkliwnie dekoracją reliefową, wytłaczaną, rzeźbioną o wzorach przedstawiających motywy kwiatowe lub zwierzęce. Celem przyświecającym twórcom celadonu było stworzenie taniej imitacji drogiego nefrytu.

Dzięki swojej ścisłej strukturze i grubym ściankom wyroby z celadonu używane były do transportu morskiego i dotarły do odległych zakątków świata, m.in. do Egiptu i Konstantynopola. Świadectwem rozpowszechnienia celadonu jest jego pierwotna nazwa, martabani, pochodząca od birmańskiego portu Martaban.

Nazwa celadonu wywodzi się prawdopodobnie od imienia sułtana Saladyna panującego w XII w., który posiadał chińską kolekcję tej ceramiki, lub od koloru szaty Celadona, bohatera siedemnastowiecznego romansu pasterskiego Honoré d’Urfé.

Od nazwy ceramiki pochodzi nazwa jej koloru, seledynowego.

Bibliografia

Zobacz multimedia związane z tematem: Celadon
Zobacz hasło celadon w Wikisłowniku
  • Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
Encyklopedia internetowa (glazura):
  • PWN: 3973742
  • Britannica: art/celadon, art/inlaid-celadon