Blackfriars (stacja kolejowa)

Blackfriars
Ilustracja
Główny budynek dworcowy
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Miejscowość

Londyn

Lokalizacja

City of London, Southwark

Zarządca

Thameslink(inne języki)

Data otwarcia

1886

Dane techniczne
Liczba krawędzi
peronowych

4

Położenie na mapie City of London
Mapa konturowa City of London, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Blackfriars”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Blackfriars”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Blackfriars”
Położenie na mapie Wielkiego Londynu
Mapa konturowa Wielkiego Londynu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Blackfriars”
Ziemia51°30′41,0″N 0°06′11,5″W/51,511389 -0,103194
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Blackfriars (London Blackfriars) – stacja i dworzec kolejowy w centralnym Londynie, położona, jako jedyna w brytyjskiej stolicy, nad oboma brzegami Tamizy. Główny budynek dworcowy ulokowany jest na brzegu północnym, w dzielnicy Blackfriars (City of London), a dodatkowe wejście znajduje się nad brzegiem południowym, w dzielnicy Bankside(inne języki) (gmina Southwark). Stacja zajmuje całą długość mostu kolejowego Blackfriars Railway Bridge, na którym znajdują się perony. Ma 4 krawędzie peronowe (2 tory przelotowe, 2 czołowe)[1]. Obsługuje podmiejski i regionalny ruch pasażerski wzdłuż linii kolejowej Thameslink(inne języki)[2].

Ruch pasażerski

Głównym przewoźnikiem kolejowym obsługującym połączenia do i z Blackfriars jest spółka Thameslink(inne języki)[3], która jest również zarządcą stacji[1]. W rozkładzie 2023/2024 na stacji zatrzymywały się pociągi podmiejskie oraz regionalne: w kierunku północnym m.in. do i z Bedford, Luton, Cambridge i Peterborough, południowym – Brighton, Horsham, portu lotniczego Gatwick, Rainham i Sevenoaks. W godzinach szczytu na stacji zatrzymuje się kilkadziesiąt pociągów na godzinę[3].

W latach 2004–2023 roczna liczba pasażerów rozpoczynających lub kończących podróż na stacji wahała się od 2,1 mln (2020/2021) do 15,1 mln (2014/2015). W tym samym okresie roczna liczba osób przesiadających się na stacji wynosiła od 378 tys. (2004/2005) do 7,7 mln (2022/2023)[a][4].

Stacja kolejowa połączona jest ze stacją metra Blackfriars(inne języki)[5].

Historia

Linia kolejowa, na której położona jest stacja, zbudowana została w latach 1860–1866 przez spółkę London, Chatham and Dover Railway(inne języki). Połączyła ona stację węzłową Herne Hill(inne języki) w południowym Londynie z dworcem Farringdon(inne języki), położonym w centrum miasta (dystans ok. 7 km)[6]. Pociągi przekraczały Tamizę mostem Blackfriars Railway Bridge, ukończonym w 1864 roku. Wzdłuż nowej linii w bliskim sąsiedztwie otwarto kilka stacji – w tym Blackfriars Bridge(inne języki)[b], na południowym brzegu rzeki, bezpośrednio przy wylocie z mostu, oraz Ludgate Hill(inne języki)[c] na północnym brzegu, około 200 m od lokalizacji obecnego dworca. W 1874 roku przy północnym wylocie z mostu powstała podziemna stacja biegnącej równolegle do Tamizy linii Metropolitan District Railway(inne języki) (prekursor linii metra District Line); stacja ta otrzymała nazwę Blackfriars(inne języki)[7]. Wraz ze wzrostem liczby obsługiwanych pasażerów, w szczególności tych przesiadających się między obiema liniami postanowiono o budowie nowej stacji, położonej w bezpośrednim sąsiedztwie stacji podziemnej. Otwarta w 1886 roku, nazwana St Paul′s[d], w 1937 roku otrzymała swoją obecną nazwę – Blackfriars[6]. Stacja obsługiwała pociągi pasażerskie do południowo-wschodniej Anglii oraz, za pośrednictwem promów kolejowych, do miast w Europie kontynentalnej[8].

Wraz z rozwojem sieci londyńskiego metra w pierwszej połowie XX wieku liczbę pociągów zatrzymujących się na stacji poddano redukcji. Połączenia pasażerskie łączące Blackfriars z dworcem Farringdon wycofano w 1916 roku. W okresie powojennym wzrosła liczba dojeżdżających pociągami do pracy z nowo powstających przedmieść w południowo-wschodnim Londynie[6]. W latach 70. XX wieku stację poddano gruntownej modernizacji[9]. W 1988 roku wznowiono ruch pasażerski wzdłuż osi północ–południe, w ramach nowo ustanowionej linii kolejowej Thameslink(inne języki)[6].

W latach 2008–2012 miała miejsce kolejna gruntowna przebudowa dworca, w ramach szeroko zakrojonego programu mającego zwiększyć przepustowość linii Thameslink. Stację powiększono o prowadzący na nią most kolejowy. Ten poszerzono, wybudowano na nim perony, co pozwoliło na obsługę dłuższych pociągów, o 24 wagonach, zamiast dotychczasowych 12. Wybudowano także dodatkowe wejście na stację na południowym brzegu rzeki[9].

Jedną z nielicznych pozostałości po oryginalnym dworcu z XIX wieku są kamienie z wygrawerowanymi nazwami 54 miast, w Wielkiej Brytanii oraz innych krajach europejskich (wśród nich m.in. Marsylia, Wenecja i Petersburg), do których podróżni mieli możliwość dotrzeć za pośrednictwem dworca[8]. W wielu przypadkach były to połączenia niebezpośrednie[10].

Galeria

  • Wejścia na stację nad południowym brzegiem Tamizy
    Wejścia na stację nad południowym brzegiem Tamizy
  • Widok z południowego brzegu rzeki na Blackfriars Railway Bridge, będący częścią stacji
    Widok z południowego brzegu rzeki na Blackfriars Railway Bridge, będący częścią stacji
  • Wjazd od strony północnej, 2005 r.
    Wjazd od strony północnej, 2005 r.
  • Pozostałość po XIX-wiecznym dworcu; kamienie z nazwami miast, do których mogli się udać podróżni
    Pozostałość po XIX-wiecznym dworcu; kamienie z nazwami miast, do których mogli się udać podróżni

Uwagi

  1. ↑ Statystyki roczne dla okresów kwiecień–marzec w roku następnym.
  2. ↑ Otwarta w 1864, zamknięta dla ruchu pasażerskiego w 1885, dla towarowego w 1964[7].
  3. ↑ Otwarta w 1864, zamknięta w 1929[11].
  4. ↑ Ze względu na bliskość katedry św. Pawła (St Paul′s).

Przypisy

  1. ↑ a b London Blackfriars. National Rail. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  2. ↑ London Blackfriars railway station. Visit London. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  3. ↑ a b Electronic national rail timetable, Indeks stacji (NRT December 2023 Station Index); rozkłady jazdy nr 015, 016, 051, 163, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 180, 183, 186, Network Rail [dostęp 2024-01-07]  (ang.).
  4. ↑ Table 1415 - Time series of passenger entries and exits and interchanges by station. Office of Rail and Road. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  5. ↑ Blackfriars Underground Station. Transport for London. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  6. ↑ a b c d Blackfriars. Disused Stations. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  7. ↑ a b Blackfriars Bridge. Disused Stations. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  8. ↑ a b Restored destination stones unveiled at Blackfriars station. Network Rail, 2012-06-11. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  9. ↑ a b London Blackfriars Station Redevelopment, London. Railway Technology, 2014-02-10. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  10. ↑ Jack Simmons, Gordon Biddle: The Oxford Companion to British Railway History. Oxford University Press, 1997, s. 289. ISBN 978-0-19-211697-0. (ang.).
  11. ↑ Ludgate Hill. Disused Stations. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Transport for London
Przewoźnicy kolejowi
Linie metra
Główne stacje kolejowe
Porty lotnicze
Bilety
Dawne rodzaje transportu