Masjid Tua Patimburak

Masjid Tua Patimburak
Info asas
Lokasi	Fakfak, Papua Barat, Indonesia
Agama	Islam
Negara	Indonesia
Penerangan seni bina
Jenis seni bina	Masjid
Gaya seni bina	Campuran Eropah-Islam
Pengasas	Raja Pertuanan Wertuar[1] Abuhari Kilian[2]
Disiapkan pada	1870

Masjid Lama Patimburak ialah sebuah masjid yang terletak di Daerah Kokas, Fakfak, Barat Papua, Indonesia. Masjid tertua di Kabupaten Fakfak, masjid ini merupakan salah satu peninggalan sejarah Islam di Papua dan telah menjadi salah satu pusat Islam di Kabupaten Fakfak.^[3]

Sejarah

Patimburak Old Mosque was built in 1870.^[4] Terdapat dua versi orang yang bertanggungjawab membina masjid: raja Pertuanan Wertuar^[1] dan Abuhari Kilian, imam pertama masjid.^[2]

Pada zaman penjajahan, masjid tersebut telah dipukul oleh bom oleh tentera Jepun. Kejadian ini telah meninggalkan lubang peluru di tiang masjid.^[5]

Menurut Musa Heremba, imam masjid tersebut, penyebaran Islam di Kokas tidak dapat dipisahkan daripada pengaruh kuasa Kesultanan Tidore di wilayah Papua. Pada abad ke-15, pemerintah Tidore mula memeluk Islam. Sultan Ciri Leliatu ialah sultan pertama yang memeluk Islam. Sejak itu, Islam mula berkembang secara beransur-ansur di wilayah kesultanan termasuk Kokas.^[2]

Musa Heremba berkata, bangunan masjid itu telah melalui beberapa pengubahsuaian. Biarpun mengekalkan bentuk asalnya, bahan asal yang masih belum diganti ialah empat tiang penyangga yang terdapat di dalam masjid.^[5]

Di dalam masjid

Masjid Lama Patimburak unik dalam seni binanya, iaitu gabungan bentuk masjid dan gereja ala Eropah. Gaya Eropahnya boleh ditemui di kubah masjid yang menyerupai model bumbung gereja Eropah, lubang bulatnya, dan kayu di dinding masjid. Terdapat juga empat tiang penyangga yang dipercayai berusia lebih dari satu abad yang tidak dapat dipisahkan daripada pengaruh ajaran Islam. Bangunan berbentuk heksagon yang tersendiri melambangkan rukun iman dalam akidah Islam sebagai asas dalam agama, manakala bahagian atas kubah adalah bentuk segi lapan melambangkan lapan arah mata angin, di mana angin barat ditandai dengan mihrab sebagai arah solat dalam ajaran Islam.^[6]

Di halaman masjid, terdapat pokok mangga gergasi.^[2]

Masjid Lama Patimburak dibina oleh masyarakat setempat Pertuanan Wertuar secara gotong-royong sebagai demonstrasi falsafah satu tungku tiga batu ("satu tungku tiga batu") iaitu konsep toleransi antara masyarakat beragama di Fakfak. "Tiga batu" adalah simbol kepada tiga agama utama di Fakfak: Islam, Protestan, dan Katolik. Ketiga-tiga batu itu membina relau dan diletakkan dalam bentuk bulat dan jarak. ^[1]

Rujukan