Joan Miró
Joan Miró | |
---|---|
Irudi gehiago | |
Bizitza | |
Jaiotza | Bartzelona, 1893ko apirilaren 20a |
Herrialdea | Espainia |
Bizilekua | rue Blomet (en) Mont-roig del Camp |
Lehen hizkuntza | katalana |
Heriotza | Palma Mallorcakoa, 1983ko abenduaren 25a (90 urte) |
Hobiratze lekua | Montjuïceko hilerria |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Pilar Juncosa (en) |
Hezkuntza | |
Heziketa | Cercle Artístic de Sant Lluc (en) |
Hizkuntzak | gaztelania katalana |
Irakaslea(k) | Modest Urgell Josep Pascó i Mensa |
Jarduerak | |
Jarduerak | margolaria, litografoa, zeramikaria, eskultorea, posta zigilu diseinatzailea, tapestry designer (en) , diseinatzailea, eszenografoa, artista grafikoa, ehungintzako artista eta artista bisuala |
Parte-hartzailea
| |
Lantokia(k) | Palma Mallorcakoa Belgika Paris Herbehereetako Erresuma eta Bartzelona |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Jasotako sariak | ikusi
|
Influentziak | Modest Urgell eta Jeronimo Bosch |
Kidetza | College of 'Pataphysics (en) Royal Academy of Arts Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia |
Mugimendua | surrealismoa |
Izengoitia(k) | Miro, Joan, la ferra |
Genero artistikoa | Zeramika grafikoa arte abstraktua Margolaritza Eskulturagintza |
| |
Joan Miró i Ferrà (1893ko apirilaren 20a - 1983ko abenduaren 25a, Palma Mallorcakoa) kataluniar margolari, eskulturgile, grabatzaile eta zeramikari bat izan zen. Surrealismoaren ordezkari nagusienetako bat izan zela jo izan da.
1975an bere omenezko Joan Miró fundazioa eratu zen. Gainera, 1983az geroztik Bartzelona hirian bere omenezko Joan Miró parkea dago.
Bizitza
Aita erlojugilea eta bitxigilea zuen. Eskulangile familia batean jaio izana eta Kataluniako paisaje barea funtsezkoak izan ziren Miróren margolanetan. Merkataritza ikasketak egin zituen eta bi urtez bulego batean egin zuen lan, harik eta gaixotu zen arte. Gurasoek Tarragonako Mont-roig del Campera eraman zuten sendatzera. 1912an Bartzelonara itzuli zen eta Francisco Gali pintorearen eskolan hasi zen. Gali izan zen, beraz, Miróri Parisko azkeneko arte joeren berri eman ziona. Orduan ezagutu zuen Mirók Antoni Gaudíren arkitektura zoragarria ere. Joan Mirók gizaki primitibo batek edo haur batekikusiko lukeen moduan antzezten zuen izadia. Alde horretatik, oso hurbil zegoen dadaista eta surrealistetatik. Lehen lanetan nabaria zen Van Gogh-en eragina, baina pixkanaka, Picassoren eraginez besteak beste, surrealismorantz jo zuen Miroren surrealismoa oso pertsonala bazen ere, aberatsa koloreetan eta grafismoetan. 1915etik 1919ra Mirók Bartzelonan, Montroigen eta Mallorcan lan egin zuen, eta paisajeak, erretratuak eta gorputz biluziak margotu zituen kolore ilun eta biziz. 1919tik aurrera, Parisen eta Mont-roigen bizi izan zen, txandaka. 1925etik 1928ra, surrealismoak eta Paul Klee margolari suitzarrak eragin nabarmena izan zuten Mirórengan, honen pintura onirikoetan eta paisaje irudikatuetan ikusten den bezala.
1930eko hamarraldian Miróren mugak asko zabaldu ziren. Balletetarako dekoratuak egin zituen, eta bere margolanak Frantziako eta Estatu Batuetako arte aretoetara zabaltzen hasi ziren. Espainiako gerra zibilaren garaian, Parisen bizi izan zen Miró, eta Bigarren Mundu Gerra hasi zenean Espainiara itzuli zen. Garaitsu hartan margotu zituen Konstelazio ospetsuak.
1948an eduki poetiko handiko obra sail bat hasi zuen, emakumea, txoria eta izarra gaitzat hartuta. Bigarren Mundu Gerraz geroztik mundu guztian hedatu zen Joan Miróren ospea. 1954an, Veneziako Bi Urteko saria irabazi zuen grabatu batekin eta handik lau urtera Parisko Unescoren eraikinerako zeramikazko mural bat egin zuen, zeinari esker Guggenheim fundazioaren saria eman baitzioten. Ospea eta ohoreak gorabehera, Mirok bere gogoeta eta sorkuntza artistikoarekin jarraitu zuen, harik eta 1983ko Eguberri egunean Palma de Mallorcan hil zen arte.
Lan aipagarrienak hauek dira: Masia bat (1921-22), Ricart-en erretratua (1917), Baserria (1922), Lur landua (1923), Arlekinaren Inauteria (1925), Konposizioa (1933), Portua (1945), Harvard eta Cincinnatiko unibertsitateetako horma irudiak (1947, 1950), UNESCO erakundeak Parisen duen egoitzakoa, Osakako Erakustaldiko (1970) eta Bartzelonako aireportuko zeramikazko horma irudi handiak.
Iruditegia
- Dona i Ocell edota Emakumea eta Txoria eskultura. Bartzelona
- Miroren horma lana Madrilgo Biltzar eta Erakusketa Jauregiaren atarian
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Ikus gainera
Kanpo estekak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Joan Miró |
- Joan Miró elkargoa (Katalanez) (Gaztelaniaz) (Ingelesez)
- i
- e
- a
- Eileen Agar
- Jean Arp
- Eugène Atget
- Hans Bellmer
- Jacques-André Boiffard
- Bill Brandt
- Victor Brauner
- Fanny Brennan
- Emmy Bridgwater
- Luis Buñuel
- Claude Cahun
- Leonora Carrington
- Ithell Colquhoun
- Gala Dalí
- Salvador Dalí
- Jean Dallaire
- Paul Delvaux
- Óscar Domínguez
- Christian Dotremont
- Marcel Duchamp
- Marcel Duhamel
- Curt Echtermeyer
- Max Ernst
- Leonor Fini
- Gordon Onslow Ford
- Esteban Francés
- Alberto Giacometti
- Julio González
- Jane Graverol
- Jacques Hérold
- Valentine Hugo
- Frida Kahlo
- Wifredo Lam
- Jacqueline Lamba
- Dora Maar
- Conroy Maddox
- René Magritte
- Georges Malkine
- Marcel Mariën
- André Masson
- Roberto Matta
- Mikuláš Medek
- Oscar Mellor
- John Melville
- E. L. T. Mesens
- Lee Miller
- Desmond Morris
- Joan Miró
- Méret Oppenheim
- Wolfgang Paalen
- Benjamín Palencia
- Roland Penrose
- Man Ray
- Toni del Renzio
- Kay Sage
- Kurt Seligmann
- André Souris
- Martin Stejskal
- Jindřich Štyrský
- Maurice Tabard
- Yves Tanguy
- Dorothea Tanning
- Karel Teige
- Kristians Tonny
- Toyen
- Albert Valentin
- Remedios Varo
- James F. Walker
- Unica Zürn
- Philipp Humm
teorikoak
- Maxime Moses Alexandre
- Guillaume Apollinaire
- Louis Aragon
- Antonin Artaud
- Jacques Baron
- Georges Bataille
- André Breton
- Roger Caillois
- Nicolas Calas
- René Crevel
- René Daumal
- Robert Desnos
- Vratislav Effenberger
- Paul Éluard
- Renée Gauthier
- Roger Gilbert-Lecomte
- Yvan Goll
- Julien Gracq
- Irène Hamoir
- Georges Hugnet
- Alfred Jarry
- Nelly Kaplan
- Petr Král
- Jacques Lacan
- Philip Lamantia
- Comte de Lautréamont
- Marcel Lecomte
- Michel Leiris
- Georges Limbour
- Léo Malet
- Joyce Mansour
- Robert Melville
- René Ménil
- Max Morise
- Pierre Naville
- Vítězslav Nezval
- Paul Nougé
- Paul Păun
- Benjamin Péret
- Francis Ponge
- Jacques Prévert
- Raymond Queneau
- Herbert Read
- Pierre Reverdy
- Georges Sadoul
- Louis Scutenaire
- Philippe Soupault
- André Thirion
- Dylan Thomas
- Tristan Tzara
- Jacques Vaché
- Marianne Van Hirtum
- Roger Vitrac
- Acéphale
- Les Automatistes
- Birminghamho surrealistal
- Britainiar Talde Surrealista
- Bureau of Surrealist Research
- Chicagoko Imagistak
- Chicagoko Talde Surrealista
- Dau al Set
- Fighting Cock Society
- The Firesign Theatre
- The Goons
- Grup d'Elx
- La Mandrágora
- Monty Python
- Refus Global
- The Surrealist Group in Stockholm
- Manifestu surrealista
- Automatismo surrealista
- Zinema surrealista
- Musika surrealista
- Teknika surrealistak
- Umore surrealista
- Exposition Internationale du Surréalisme
- London International Surrealist Exhibition
- Emakume surrealistak
- Dada
- Espresionismo abstraktu
- Metodo paranoiko-kritiko
- Datuak: Q152384
- Multimedia: Joan Miró / Q152384